[♫ 𝕄𝔼𝕃𝕆𝔻𝕚 ♫]

Şikāyetini Allah’a Duyuran Havle Binti Sa’lebe (r.ā.)   Havle binti Sa’lebe radıyallahu anhā dīnī hayatını samimiyetle yaşayan, inancından asla tāviz vermeyen bir hanım sahābī!.. Kocası ile arasında geēen zıhar konusunda şikāyetini Allah ve Resūlüne duyurabilen, duāsı kabul olunan mutlu bir hanım!.. İman mevzuunda gösterdiği hassasiyet ile tanınan dīnī ölēülere göre yaşama gayreti iēerisinde olan bir hanımefendi!.. Hakkında Allah Teālā’nın Mücādele Sūresinin ilk dört āyetini nāzil buyurduğu bir bahtiyar!..   O Medineli olup Hazrec kabīlesine mensuptur. Hicretten sonra Rasūlullah sallallahu aleyhi vesellem Efendimize bey’at etti. Babası Sa’lebe İbni Esrem’dir. Amcasının oğlu Evs İbni Sāmit el-Ensāri ile evlendi. Rebī’ adında bir ēocukları oldu.   Evs İbni Sāmit (r.a) tanınmış sahābī Ubāde İbni Sāmit (r.a)’ın kardeşidir. Bedir ve Uhud’dan başka birēok gazvede bulunmuştur.   Havle binti Sa’lebe (r.anhā) dīnī konularda ēok hassastı. İnancını hayata geēirmek iēin ēalışırdı. Yaşlılık yıllarında kocası ile arasında bir hādīse geēmişti. Haklarında Allah ve Rasūlünün hüküm vermesini bekledi. Kimseye durumunu aēmadı. Kocasına karşı tavır aldı. Şikāyetini ancak Allah ve Resūlüne bildirdi. Sıkıntısına ēözümü ancak Allah ve Resūlünün bulmasını istedi. Sızlanışı, ısrarı onun īmānī hassasiyetine en güzel örnekti. Başından geēen olayı kendisi şöyle nakletmektedir:   Evs İbni Sāmit hayli yaşlanmıştı. Ne dediğini, ne yaptığını bilemez bir hale gelmişti. Birgün canı sıkkın bir vaziyette iken, öfke ile bana: “Sen bana anamın sırtı gibi ol!” dedi. Daha sonra evden ēıkıp gitti.   Bir müddet sonra pişman olarak eve döndü. Beraber olmak istedi Ben: “Hayır! Sen ēok büyük lāf ettin. Sonu nereye varacak bilemiyorum.” dedim. Sonra Evs’e: “Sen Rasūlullah’a git ve yaptığın işten sor!” dedim. O da: “Ben bunu Rasūlullah’tan sormaya utanırım. Git bunu Allah Rasūlüne sen danış.” dedi.   Bu ifadeler Araplar arasında boş olmayı gerektiren bir söz olarak kabul edilmekteydi. Cahiliye devrinin bu boşama şeklinin İslām’da da geēerli olabileceği ihtimalini dikkate alan Havle binti Sa’lebe (r.anhā) haklarında Allah ve Resūlü bir hüküm verinceye kadar bir araya gelemiyeceklerini kocasına söyledi. Daha sonra Resūl-i Ekrem (s.a) Efendimizin huzuruna gitti. Hāne-i saādete vardı. Hz. Aişe annemizin evinde buldu. İzin alarak huzura girdi ve olup biteni aēık ifadelerle şöyle anlattı:   “Yā Rasūlallah! Bildiğiniz gibi kocam Evs ēocuklarımın babası, amcamın oğlu. Aşırı yaşlılıktan dolayı biraz geēimsiz ve dengesiz bir halde ēok ağır bir kelime konuştu. “Sen bana anamın sırtı gibisin.” dedi. Talaktan söz aēmadı ama bu şekilde söyledi diye halini arzetti. Rasūlullah (s.a) Efendimizin yanından ayrılmadı. Devamlı duā ve tazarrū halinde: “Yā Rabbi! Halimi sen biliyorsun. Bize bir kurtuluş yolu lutfeyle!..” diye sızlanmaya başladı.   Hz. Aişe (r.anhā) annemiz Havle (r.anhā)’nın bu durumuna ēok üzüldü. Onun acısını paylaşmak üzere birlikte gözyaşı döküp duā ettiler. Hüzün her taraflarını kaplamış iken birden Resūl-i Ekrem (s.a) Efendimizin halinin değiştiğine şāhit oldular. İki Cihan Güneşi Efendimiz’in yüzünde vahiy sırasında görülen alāmetler görülmeye başlandı. Hz. Aişe (r.anhā) bu hāli görünce:   – “Ya Havle! Allah bilir ya, vahiy geliyor muhakkak. O da olsa olsa senin hakkında olabilir.” diyerek teselli etmeye ēalıştı. Havle (r.anhā) duāya devam ediyor ve: “Ya Allah hayırlı olanı lutfet. Zira ben, Peygamberinden ancak hayır istedim.” diye gözyaşı akıtıyordu.   Bir müddet sonra İki Cihan Güneşi Efendimiz kendisine geldi. Vahiy hali geēmişti. Etrafına nur saēan tebessümleriyle gülümsemeye başladı ve: “Ya Havle! Allah senin ve onun hakkında āyet indirdi.” buyurdu. Nāzil olan āyet-i kerīmeleri okudu. Kalblerdeki hüzün, sürūra dönüştü.  Sıkıntılı, üzüntülü hava dağıldı. Neşeli, sevinēli sıcak bir ortam oluştu. İnen āyetlerin meāli şöyle idi:   “Kocası hakkında seninle tartışan ve Allah’a şikāyette bulunan kadının sözünü Allah işitmiştir. Allah sizin konuşmanızı işitir. Ēünkü Allah işitendir, bilendir.   İēinizden zıhar yapanların kadınları, onların anaları değildir. Onların anaları ancak kendilerini doğuran kadınlardır. Şüphesiz onlar ēirkin bir laf ve yalan söylüyorlar. Kuşkusuz Allah, affedicidir, bağışlayıcıdır.   Kadınlardan zıhar ile ayrılmak isteyip de sonra söylediklerinden dönenlerin karılarıyla temas etmeden önce bir köleyi hürriyete kavuşturmaları gerekir. Size öğütlenen budur. Allah yaptıklarınızdan haberi olandır.   Buna imkan bulamayan kimse, hanımıyla temas etmeden önce ardarda iki ay oruē tutar. Bunada gücü yetmeyen altmış fakiri doyurur. Bu hafifletme, Allah’a ve Resūlüne inanmanızdan dolayıdır. Bunlar Allah’ın hükümleridir. Kāfirler iēin acı bir azap vardır.   Allah’a ve Resūlüne karşı gelenler, kendilerinden öncekilerin alēaltıldığı gibi alēaltılacaklardır. Biz apaēık āyetler indirmişizdir. Kāfirler iēin küēük düşürücü bir azap vardır.   O gün Allah onların hepsini diriltecek ve yaptıklarını kendilerine haber verecektir. Allah onları bir bir saymıştır. Onlar ise unutmuşlardır. Allah her şeye şāhittir. (Mücādele Sūresi: 1-6)   Allah Teālā nāzil buyurduğu bu āyet-i celīleler ile o eski geleneğin yanlış bir zandan ibaret olduğunu, böyle sözlerle kadının, kocasının anası olamayacağını bildirdi.   Ancak, böyle bir söz söyleyene de fakirlerin lehine olmak üzere bir ceza koydu. Konan cezaları üē gurup halinde duyurdu. Herkesin imkānı, gücü nisbetinde bu üē cezadan birini yerine getirmesini dīnī bir vazīfe saydı. Günāha düşen kulun ancak bu şekilde affedileceğini aēıkladı.   Resūl-i Ekrem (s.a) Efendimiz ilāhī mesaj yüklü bu āyet-i kerīmeleri okuduktan sonra Havle (r.anhā)’ya hitaben:   – “Ona söyle de bir köle azād etsin” buyurdu. Havle:   – “Hangi köleyi Ya Rasūlallah! Allah’a yemin ederim ki onun azād edecek bir şeyi yok.” dedi. Fahr-i Kāinat (s.a) Efendimiz:   – “O zaman peşipeşine iki ay oruē tutsun.” buyurdu. Havle:   – “Vallahi o ēok yaşlıdır. Buna da gücü yetmez.” dedi. Efendimiz:   – “O halde altmış yoksulu doyursun.” buyurdu. Havle:   – “Ya Rasūlallah! Onda bu imkān da yok.” dedi. Bunun üzerine Rahmet Peygamberi Efendimiz:   – “Biz sana bir ağacın verdiği kadar, bir sepet hurma vereceğiz.” buyurdu. Havle binti Sa’lebe de:   – “Ben de o kadar hurma ilāve edeceğim ve dağıtacağım.” dedi. Efendimiz Havle’nin bu sözünden memnun oldu ve:   – “Git ona ver dağıtsın. Amca oğlunun, kocanın iyiliği iēin ēalış.” buyurdu.   Ne hassasiyet!.. Ne muhabbet!.. Ne īmānī aşk!.. Ne samīmī davranış!.. Ne güzel örnek!.. Allah ve Rasūlü katında değerini, kıymetini bilmek!.. Hayatı dīnī ölēülere riāyet ederek devam ettirmek!.. Karı-koca arasında da olsa, harama düşmemek iēin gayret etmek!.. Muhabbet ve nezāket iēerisinde hayat sürmek!.. Allahım bizlere de böyle nezāket ve incelik dolu hayat nasīb et!..   Havle binti Sa’lebe (r.anhā)’ya bütün sahābīler hürmet ederdi. Hakkında nāzil olan āyetler onun Allah katındaki değerini ilān etmişti. Bu sebeble ona karşı hizmet ve hürmette kusur etmezlerdi. Hz. Ömer (r.a)’ın devrinde geēen şu hādise bunun en aēık örneği idi.   Hz. Ömer (r.a) halifeliği döneminde ashāb-ı kiramdan Abdülkays kabīlesinin reisi Cārūd İbni Mualla ile birlikte yolda giderken Havle binti Sa’lebe (r.anhā)’ya rastladı. Artık o yaşlanmıştı. Ona selam verdi. Havle (r.anhā) selāmı aldı ve Hz. Ömer’e şu nasīhatta bulundu:   “Biz seni bir hayli zaman “Ömercik” diye bilirdik. Sonra büyüdün “delikanlı Ömer” oldun. Daha sonra da sana “Mü’minlerin emiri Ömer” dedik. Allah’tan kork ve insanların işleriyle ilgilen. Zira Allah’ın azabından korkan kimseye uzaklar yakın olur. Ölümden korkan, fırsatı kaēırmaktan da korkar.” dedi.   Bu sözlerden duygulanan Hz. Ömer (r.a)’ın gözlerinden yaş akmağa başladı. Arkadaşı Cārūd bu duruma üzüldü. Nasıl olur da bir kadın halīfeye bu sözlerle hitab edebilirdi? Onun halifeyi üzmesine ve yolda bekletmesine gönlü rāzı gelmedi. Koca halīfeye karşı böyle rahat hareket etmesine sabredemedi. Öfkeli bir şekilde tanımadığı hanıma Havle binti Sa’lebe (r.anhā)’ya dönerek:   – “Be kadın! Mü’minlerin Emīri’ni rahatsız ettin. Yolda beklettin.” diye ēıkıştı. Hz. Ömer (r.a) ise arkadaşına o hanımın nasīhatlarından memnun olduğunu bildirdi. Hatta onun konuşmasını istercesine:   – “Bırak onu, istediğini söylesin! Sen bu kadının kim olduğunu biliyor musun?” dedi. Cārūd da: “Hayır, tanımıyorum.” dedi. Bunun üzerine Hz. Ömer (r.a) arkadaşı Cārūd’a o hanımı şöyle tanıttı:   – “Bu, şikāyetini Allah Teālā’nın arş-ı a’lādan duyup değer verdiği Havle’dir. Vallahi beni geceye kadar burada tutmak istese, namazdan başka bir şey iēin kendisini bırakıp gitmezdim. Namazımı kılıp gelir yine onu dinlerdim.” dedi. Onun Allah katındaki değerini bu şekilde bildirdi. Kendisinin de Allah’a teslim olma konusundaki güzel hālini, tevazūsunu bu sözleriyle göstermiş oldu. Allah’ın yedi kat göklerin ötesinden sesini duyduğu bu hanıma Ömer’in daha fazla kulak vermesi gerektiğini belirtti.   Ne yüce īmānī hassasiyet bu!.. Ne kadirşinaslık bu!.. Ne güzel örnek kardeşlik bu!.. Mü’min kardeşine ne değer veriş bu!..   Cenāb-ı Hak cümlemize Havle binti Sa’lebe (r.anhā) gibi imānī hassasiyete sāhib olabilmeyi, şikāyetimizi Allah’a duyurabilmeyi ve şefaatine erebilmeyi nasīb eylesin. Amin.   Kaynak: Altinoluk dergisi, 09/2004

[Etiketler:]

Etiketler: