[♫ 𝕄𝔼𝕃𝕆𝔻𝕚 ♫]

..:: Hadisler ::.. Hadis ögrenimi Ebu asim en-Nebil:"Hadis ögrenmek isteyen dünyanin en üstün igine talib olMustur. Kendisinin de insanlarin en olgunu olmasi gerekir". ibn Sirin: "Eskiler ilmi ögrendikleri gibi ilim ehlinin usül ve yasayislarini da ögrenirlerdi".   A) UYULACAK EDEBLER VE UYGULANACAK USULLER Hadis ögreniminde Niyet  Hadis ögrencisinin ilk igi, hadis ögrenmekteki niyetini "Allah'in RiZasi" temeline dayandirmasidir. Üstün Ahlak  Hz.Peygamber (sav): "Allah Teala ahlakin üstünlüklerini sever, düsüklüklerinden hOglanmaz" buyurMustur. Meslek sahibi olmak  Hz.Peygamber (sav): "Geçimini üstlendiklerini ihmal etmesi kigiye günah olarak yeter" buyurMustur. Bekarligi tercih  eginin hukukuna riayet ve geçimini temin gayretleri onu hadis ögrenmekten alikoymamasi için eger mümkünse, hadis ögrencisinin bekar kalmasi müstehabtir. Kur'an'i ezberlemek  Hadis ögrencisine, ise Kur'an'i ezberlemekle baglamak yaragir. Çünkü ilimlerin en yücesi, önceik ve sira itibariyle en önde geleni Kur'an ilmidir. Sünnetin izi  Hadis ögrencisi bütün islerinde -imkan ölçüsünde- Hz.Peygamber'in (sav) izini takip etmeyi, sünneti izlemeyi kendisi için vazgeçilmez bir görev kabul ettiginin bir göstergesi olarak olgun davranislariyla -akrani arasinda- temayüz etmelidir. Hadisin zekatini vermek  Amr b. Kays el-Mulai, "sana bir hadis ulasti mi, onunla bir kere olsun amel et ki, onun ehlinden olasin." Derse erken gitmek  Hz.Peygamber (sav): "Allahim ümmetimin erkenciligini bereketli kil" buyurMustur. Acelesiz vakar ile yürümek Güzel görünüm, temiz siret  Süfyan: "Kigi bir hadis ögrenince en az üç gün o hadisin etkisi onun üzerinde görülmelidir" demistir. Hocadan izin istemek  ögrencinin, hocayi uyur buldusu zaman içeri girmek için izin istemesi yakIsik almaz. Oturup uyanmasini beklemeli veya -dilerse- dönüp gitmeli. Bekleme edebi  Hocanin kapisi açiksa, talebenin kapiya yakin durup izin istemesi gerekir. Yok kapi kapali ise, o takdirde istedigi gibi durup izin isteyebilir. Kendini tanitmak  Cabir söyle demistir: "Bir igim için Nebi'ye (sav) gittim ve kapIsini çaldim.  "Kim o" buyurdu. Ben de "ben" dedim. O (sav):"ben, ben..." diye benim bu cevabimdan hOglanmadigini ihsas etti. Selamda ses tonu  el-mikdad'dan (ra) rivayet edildigine göre o demistir ki, "Rasulullah (sav) tegrif ettikleri zaman uyanik olanlarin duyacagi, uyuyanlarin uyanmayacagi bir sesle selam verirdi". Muhaddisin yanina girme adabi  izin istemeksizin hocanin yanina girmek caiz degildir. Böyle yapan ögrenciye, onu te'dib (edeblendirmek) için disari çikmasi, izin istemesi ve sonra girmesi emredilir. Hocaya saygi Hadis ögrencisi, muhaddise (hadis alimine) bir sey söyleyecegi zaman, "ey alim, ey hafiz" gibi sözlerle onu ilme nisbet etmek suretiyle tazim etmelidir (saygi göstermelidir). Ayasa kalkmak  Peygamber (sav) sevgi sebebiyle ayasa kalkilmasina bir sey demezdi. Muhaddisin binitini tutmak  e?-?a'bi demistir ki: "Abdullah ibni Abbas (ranhüma), Zeyd b Sabit'in (ra) binitini tuttu. Binmesine yardimci olmak istedi. Zeyd;  "- Rasulullah'in (as) amcasinin oglu oldusun halde benim hayvanimi mi tutuyorsun" dedi. ibn-i Abbas (ranhüma) da;  "Biz ulemaya böyle saygi gösteririz" cevabini verdi. Muhaddisin elini öpmek  Abdullah b. Ömer (ranhüma): "Rasulullah'in (as) görevlendirdigi seriyyelerden birinde bulundum. Kendisine geldik ve elini öptük" dedi. Muhaddisin kiymetini bilmek su'be b. el-Haccac demistir ki: "Ben bir kigiden bir hadis ögrendigim zaman, yasadigim sürece onun kölesi olurdum. Her ne zaman onunla kasilaIsam, halini hatr?n? (ve yapabilecegim bir hizmetin olup olmadigini) sorardim. Hadis meclislerine saygi Ebu Said el-Hudri (ra) demistir ki: "Biz mescidde otururken Rasulullah (as) gelip yanimiza oturdu. Sanki basimizin üzerinde kuslar varmis gibi hareketsiz bekler ve hiçbirimiz asla konusmazdik". Ders dinleme edebi  ed-Dahhak b. Müzahim: "ilim ögrenmenin birinci geregi susmak; ikincisi dinlemek; üçüncüsü amel etmek; dördüncüsü de nesretmek (yaymak) ve ögretmektir" der. Soru sorma usulü  Bir el-Haris anlatiyor: Abdullah ibnu'l-Mübarek yolda yürürken bir adam gelip bir hadis sordu. ibnu'l-Mübarek:  - "Senin bu yaptisin ilme saygi göstermek degildir" dedi. Bir diyor ki, "bu cevabi gerçekten çok begendim ve yerinde buldum. Sorulacak hadisin belirlenmesi  Meymun b. Mihran, "insanlara kasi sevgi beslemek aklin yarisi, isabetli soru sormak ise ilmin yarIsgdir" demistir. Hocayi b?ktirmamak  Hoca, ögrencinin sorusuna cevap verip istedigi hadisi rivayet ettigi zaman, ögrencinin tegekkür etmesi ve hocayi daha fazlasi için sikistirmamasi gerekir. Hocaya kizilmaz Soru için hazirlik  eger ögrenci hocaya sormak istedigi hadisleri bilmeyen bir kimse ise orada bulunan bilgi sahibi kigilerden yararlanir, onlarin kendisi adina sormalarini saglar. Nasil ezberlenir? "Dogrusu bunda, kalbi olana veya hazir bulunup kulak verene ders vardir" mealindeki Kaf suresinin 37. ayeti hakkinda el-Hasan (el-Basri) su yorumu yapmistir:  Dinleyenin kalbi (kafasi, gönlü, dikkati) kendisiyle beraber ise söyleneni anlar. Yok eger kafasi bAska yerde ise, ne söylendigini asla anlayamaz. ibn ?ihab ez-Zühri, "ilmi toptan ögrenmek isteyen hiçbir sey ögrenemez. ilim, bir-iki hadis bir-iki hadis ögrenerek elde edilir (ilimde toptancilik olmaz)" der. Hocanin rivayetini tekrarlamasi Nebi (as) bir söz söyledigi zaman (en fazla) üç kez tekrar ederdi. Ezberlenen hadisin hocaya arzi Bir hocadan hadis ezberlemis olanin onu tashih etmesi ve sayet varsa, eskiden ezberlediklerindeki hatayi düzeltmesi için hocaya arzetmesi uygun olur. Hadislerin müzakeresi  Enes b. Malik (ra) demistir ki: "Biz Nebi'nin (as) huzurunda bulunur, ondan hadis dinlerdik. Oradan ayrildiktan sonra iyice belleyelim diye duyduklarimizi kendi aramizda müzakere ve tekrar ederdik."  ögrenci müzakere edecek kigi bulamazsa, kendi kendine içinden tekrar etmelidir. Kitabi emanet vermek  Veki' b. el-Cerrah "hadis ögrenmenin ilk bereketi (okumak ve istinsah üzere) emanet kitap vermektir" demistir. Emanet alinan kitaplarin geciktirilmesi mekruhtur Emanetçinin tegekkürü  Nebi (as): "Insanlarin Allah'a (cc) en çok sükredeni insanlara en çok tegekkür edenlerdir" buyurMustur. B) HADIs YAZIMIYLA ilGili USÜLLER Hadis siyah mürekkeble yazilmalidir. Zira siyah en belirgin renk oldusu gibi mürekkeb de yaziyi uzun süre koruyucudur. yazi aletleri Hokka Kalem veya uc: Kalem açmakta kullanilan biçagin, bAska hiçbir iste kullanilmamasi, saf çelikten, ince agizli ve keskin olmasi gerekmektedir. Mürekkebin berrak ve akici, kagidin parlak ve saf olmasi esastir. yaziyi güzellestirmek  ögrencinin yazIsini güzellestirmesini tesvik eden bazi degerlendirmelerinden sonra Hatib, yeterince kagit alamama ve yolculuk (rihle) gibi mazeretler disinda ince yazi yazmamak gerektigine Israrla isaret etmektedir. yaziya besmele ile baglamak  Her ilmi kitabin BESMELE ile baglamasi uygun olur. Hocanin ve meclistekilerin adlarini yazmak  Hadis ögrencisi BESMELE'den sonra, kitabini okudusu hocanin ismini, künyesini, nisbesini, haddesena Ebu fulan Fulan b. Fulan el-Fulani, kale, haddesena fulan... seklinde yazar. Hocadan duyduklarini oldusu gibi kaydeder. Sema' kaydi tutmak  eger bir ögrenci hocasindan dinledigi bir kitabi yazmak isterse, isimler sayfasinin bagina;  a. Kendisiyle beraber o kitabi dinleyenlerin isimlerini,  b. Sema' (dinleme) tarihini  yazmasi gerekir. Isimleri harekelemek Salatu selam yazmak  Nebi'nin (sallallahu aleyhi ve sellem) adi yazildigi zaman, beraberinde salatu selam'i da yazmak uygun olur. Hadisin sonuna yuvarlak bir isaret koymak  Her iki hadisin, birini Diserinden ayiran, daire seklinde bir isaret koymak uygun olur. Nüsha mukabelesi  Hocanin kitabini istinsah etmis olan ögrencinin, yazdigi nüshayi, hocasinin nüshasiyla ("asl") mukabele ve kontrol etmesi gereklidir. Zira bu kasilastirma, o kitaptan yapilacak rivayetin sahih olmasi için sarttir. Bu isleme, muaraza, nüsha mukabelesi, nüsha kasilastirmasi denir. Kitabin dogrulusuna hükmetmek imam safii: "Bir kitapta ekler ve düzeltmeler görürsen, o kitabin sihhatine hükmet" demistir. Kiraat (Arz)  Hoca kendisi okuyacak olursa bu, en uygun olan ögretim yoludur. Sevabi da pek çoktur. sayet hoca kendisi okumaktan aciz kalirsa, bir bAskasindan okumasini ister, bu da caizdir. Zira hocaya okuyarak arzetmek (arzu'l-kiraa), bizzat hocanin okumasi (sema') demektir. Öncelik hakkina riayet  Hocadan ders almakta talebelerin istekleri farkli olabilir. Kimi hocanin okumasini, kimisi de kiraat usulünün uygulanmasini isteyebilir. Böylesi durumlarda hocanin, derse ilk gelenin istegine itibar etmesi gerekir. Yani öncelik hakkini dikkate almasi uygun olur. Bilgi ve dirayet sahiplerini tercih Gençlere hadis ögretmek  Malik b. Dinar: "Hayr gençlerdedir" derdi. Kaynak :http://www.muhammedmustafa.com/

[By Okannn]

Emegine saglik melocan paylasim için tegekkürler

[Etiketler:]

Etiketler: hadis ögrenimi