[k@rcicegi]

Manisa, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalik on dördüncü sehridir. 2014 itibariyla 1.367.905[1] nüfusa sahiptir. Ege Bölgesinde yer alan ilde 17 ilçe bulunur. Nüfus Bakimindan Izmir'den sonra bölgedeki 2. büyük ilidir. "?ehzadeler sehri" olarak da bilinir. sifali Mesir Macunu ve Sultaniye Üzümü ile taninir. Antik çagda "Magnesia", Roma imparatorlusu döneminde tam ismiyle "Magnesia ad Sipylum" olarak anilmistir. Dünya dillerindeki miknatIs ve magnezyum kelimelerinin kökeni Manisa'nin ismidir. Izmir'e yakinliginin da sagladigi avantajlarla hizla gelisen bir merkezdir. Türkiye'nin en gelismis ve en büyük organize sanayi bölgelerinden birisine sahiptir. Manisa ili üzümü, kavunu, mesir macunu ile ünlüdür. Vestel grubu, Indesit, Bosch, Schneider, ECA, Eczacibasi, Ülker, Keskinoglu gibi birçok marka ve firma, üretim üssü olarak Manisa'yi tercih etmektedir. Bölgenin Izmir'den sonra ikinci büyük sanayi ve ticaret merkezidir. Ayrica Manisa Türkiye'nin en hizli sanayilegen 3. kentidir. Kent merkezi olarak Türkiye'nin en yogun göç alan sehirlerinden birisidir.Antik kaynaklar sehrin kuruculari olarak, bugünkü Yunanistan’in Tesalya Bölgesi'ndeki Pelion Dagi civarinda yasayan Magnetleri isaret etmektedir. Magnetler, bati Anadolu'ya göç ettiklerinde önce Menderes Nehri kiyIsindaki Magnesia’yi, daha kuzeye giden bir koluda Sipylos Dagi etegindeki Magnesia’yi kurmuslardir. Sonra kurulan sehri Menderes Magnesia’sindan ayirt etmek için “Magnesia ad Sipylum” adini kullanmislardir. Magnesia, Türk hâkimiyeti sirasinda zamanla MAgnisiye, MAgnisa, Manisa sekline dönüsmüstür. Kelime “Büyük sehir” anlamina gelmektedir. Manisa Dagi eteginden Gediz Ovasi'na bakan sehir sirasiyla Hititler, Frigler, Yunanlar, Lidyalilar, iranlilar, Romalilar, Bizanslilar, Saruhanogullari ve Osmanlilarin hâkimiyetinde kalmistir. Harzemsahlara mensup bir emirin torunu olmasi kuvvetle muhtemel olan Saruhan Bey, Manisa’yi bAskent yapmis, topraklarini genisletmis, donanma kurarak Yunanistan sahilleri ve Trakya kesimine seferler yapmis, çevresindeki beylik ve devletlerle ittifaklar kurMus, donanma sayesinde elde ettigi ganimetlerle ekonomik durumu düzeltip cami, medrese, zaviye, tekke ve kütüphaneler yaptirarak Manisa’nin bir Türk-Islam sehri kimligi kazanmasini saglamistir. yildgrim Beyazit’in Anadolu birligini saglamak amaciyla 1390 yilinda giristigi bati Anadolu harekati esnasinda Saruhanoglu Beyligi'nin baginda bulunan hizirsah, yildgrim’i kasilayarak basi yoluyla Manisa’yi Osmanlilara teslim etmis; sehre hâkim olan yildgrim Bayezit ise sehrin dogu kesimlerinin yönetimini hizirsah’a Birakip Manisa’yi da Karesi ile birlestirerek oglu Ertusrul’un idaresine vermistir. Timur'un Anadolu'ya girip yildgrim Bayezit’i Ankara Savagi'nda maglup etmesi üzerine, daha önce Timur'a sisinan hizirsah'in kardegi Orhan Bey, Manisa'ya gelip basimsizlik simgesi olarak 1403 yilinda adina para bastirmistir. Ancak Timur güçlerinin ayrilmasi üzerine tekrar hizirsah'in yönetimi ele geçirdigi, Osmanli Devleti'nin ikinci kurucusu olarak kabul edilen Çelebi Mehmet'in Anadolu birligini saglamak gayesiyle 1405-1406 yillarinda giristigi bati harekati sirasinda beyliginin baginda bulundusu ve Çelebi Mehmet'in Manisa’yi almasi üzerine idam edildigi bilinmektedir. Tarih boyunca hemen her büyük medeniyetin dikkatini çekecek kadar zengin olMus Manisa topraklarinin geçmigi Yontma tas Devri'ne kadar uzanir. Bölge Lidya bölgesi olarak bilinen bölgenin tamamina yakina Manisa’dadir. Bölgede basta Sardes (ya da Sardis) olmak üzere sayisi yirmiyi asan antik kent mevcuttur. Osmanlilarda ise Manisa Sancagi, gelecegin paDisahlarinin Osmanli dönemi adiyla Saruhan Beylerbeyligi ilk görev yeridir. ?ehzadeler Manisa bölgesinin yönetiminde sorumlu tutulup, idarecilik yeteneklerini gelistirirlerdi. Manisa sehri Yunan ordusu tarafindan 26 MayIs 1919'da isgal edildi ve 8 Eylül 1922 tarihinde Türk ordusu tarafindan geri alindi. Yunan ordusu bati Anadolu'dan geri çekilirken yakip yikma taktigi uyguladi.[2] Orta Dogu tarihçisi Nettleton Fisher konu hakkinda, "Geri çekilen Yunan ordusu bir yakip yikma politikasi benimsedi ve önüne gelen bütün savunmasiz Türklere kasi vahiilikler uyguladi." yazdi.[2] Iskoçyali tarihçi Kinross Yunan geri çekiligini, " Zaten onun (Yunan ordusu) önünde bulunan çogu mahalle harap içindeydi. Tarihi kutsal sehir Manisa'da 18 bin binadan sadece 500'ü ayakta kalabilmisti." sözleriyle tasvir etmistir.[3] Katakekaumene[degistir | kaynagi degistir] Strabon tarafindan Katakekaumene (Yanik Ülke), olarak anilan Kula yakinlarinda 1,1 milyon yil ile 12 bin yil arasi süreçte gerçeklegen volkanik patlamalar nedeniyle olusmus genis bir arazi vardir. Yapilan arastirmalar bölgede Yontma tas Devri'nden kalma 15 bin ile 25 bin yil öncesine ait ayak izleri bulunMustur. Hititler[degistir | kaynagi degistir] Hitit döneminde bölgenin Arzava adiyla anildigi düsünülüyor. Dönemin en önemli eseri "Kybele Kaya aniti" dir. MÖ 13. yüzyila ait eser, bölgeye yapilan bir Hitit seferi sirasinda yapilmistir. Lidya[degistir | kaynagi degistir] Tarihte ilk altin parayi basan Lidya Kralligi'nin bAskenti, bugün Salihli ilçesi sinirlarinda yer alan Sardes kentidir. Bin tepeler bölgesinde Lidyalilardan kalma tümülüsler ve kral mezarlari bulunMustur. Antik ticaret yolu Kral Yolu da iran ve Mezopotamya'dan baglayarak il sinirlari girer ve Lidya Kralligi'nin merkezi Sard sehrine uirardi. Roma[degistir | kaynagi degistir] Hristiyanliktaki önemli 7 kiliseden, 3'ü bu ildedir; Sardes Philadelphia Thyateira Osmanli[degistir | kaynagi degistir] ilin Osmanli dönemindeki adi Saruhan'dir. Adini Saruhan Beyligi'nden alir. ildeki önemli Türk-Osmanli eserleri sunlardir; Tarihi Kula Evleri, Osmanli sivil mimari örnesi. Darphane, Saruhan Beyligi darphanesi. Mevlevihane Sinan Bey Medresesi Ulu Cami Külliyesi, Manisa'nin en eski camisi. Cumhuriyet dönemi[degistir | kaynagi degistir] 2012 yilinda çikarilan 6360 sayili kanun ile Manisa'da sinirlari il mülki sinirlari olan büyükiehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardindan büyükiehir belediyesi çalismalarina bagladi.[4] Cografya[degistir | kaynagi degistir] il daglarla çevrilidir; batida Yunt Dagi ve Yamanlar Dagi, güneyde Bozdaglar, kuzey ve doguda ise Simav Daglariyla. Ayrica Spil Dagi Millî Parki bu il sinirlari içindedir. Kula ilçesi çevresi ise eski bir yanardag bölgesidir ve bölgede peri bacalarina rastlanir. Bölge yerel belediyenin girigimleriyle jeoparka dönüstürülüyor[5]. ilinin baglica akarsulari kollariyla birlikte Gediz Nehri ve Bakirçaydir. Ege bölgesinin önemli dogal iki gölünden biri olan Marmara Gölü, bu ildedir.Demirköprü Baraji ise sadece ildeki degil, tüm Bölgedeki önemli barajlardandir. Diser barajlar ise Afsar Baraji ve Sevisler Barajgdir iklim[degistir | kaynagi degistir] Ege bölgesinin bati kesiminde genis bir alani kaplayan Manisa ilinde, bati kesimlerinde ve Gediz Nehri havzasi boyunca karasal nitelikli Ege-Akdeniz iklimi hakim olmakla, özellikle dogu ve daglik bölgelerinde Iç Anadolu'nun karasal ikliminin etkileri de görülür. ilin batIsindan dogusuna gidildikçe, toprak, iklim ve topografya gibi çevre kogullari asamali olarak degismeye baglar. Bu degigime bagli olarak, bitki örtüsü de degigir. Bitki örtüsü batidan doguya dogru sirayla, ova bitkileri, makiler, ormanlar ve alpin bitkilerinden olusur. Ancak bunlarin asamalari birbirlerini düzenli bir biçimde izlemez. Daglarda esemen bitki örtüsü ormanlar ve makilerdir. il'de ortalama sicaklik 16.8 °C'dir. En sicak aylar, ortalama sicakligin 30 °C'nin üzerine çiktigi Haziran, Temmuz ve agustos aylaridir. yillik sicaklik ortalamasi kisin (Ocak ayi) 6 °C'nin altina düsmez. yilda ortalama 25 gün don(lu) geçer. yilda ortalama 107.5 gün sicaklik 30 °C'nin üzerindedir. Ortalama olarak yilin 91 günü yagisli geçmektedir. yillik ortalama yagis miktari m² ye 750.3 kg'dir. En fazla yagis Aralik, Ocak ve subat aylarinda görülür. Genel bitki örtüsü makidir. idari yapi[degistir | kaynagi degistir] Ana madde: Manisa'nin ilçeleri Manisa'da 17 ilçe bulunur.il biri Büyükiehir Belediyesi ve 17'de ilçe belediyesi olmak üzere toplam 18 belediye araciligiyla yönetilmektedir.il'de bulanan 17 ilçe ise sunlardir: Ahmetli Akhisar Alasehir Demirci Gölmarmara Gördes kirkasaç Köprübasi Kula Salihli Sarigöl Saruhanli Selendi Soma ?ehzadeler Turgutlu Yunusemre Nüfus[degistir | kaynagi degistir] Manisa'nin TÜRK verilerine göre 2014 nüfusu 1.367.905 kigidir. Manisa'nin ilçelerinin 2014 nüfusu söyledir:[1] Ahmetli: 16.104 Akhisar: 163.107 Alasehir: 99.962 Demirci: 43.027 Gölmarmara: 15.384 Gördes: 29.768 kirkasaç: 45.730 Köprübasi: 14.191 Kula: 45.587 Salihli: 156.861 Sarigöl: 36.206 Saruhanli: 53.684 Selendi: 21.437 Soma: 105.518 ?ehzadeler: 166.443 Turgutlu: 150.460 Yunusemre: 204.436Gediz Ovasinin bereketli topraklarinin da etkisiyle tarimsal üretim siralamasinda ilk üç ilden biridir. Yüzyillardan beri dokumacilik, gida, dericilik ve tarim konusunda faaliyet gösteren Manisa’da bugün sanayi önemli bir gelir kaynAggdir. Koruma altina alinmis bir milli parka sahip olan Sipil dagi eteklerinde bir yayla evinde konaklamak hangimize çekici gelmezki. Sipil dagi trekking, dagcilik ve yamaç parasütü için oldukça uygun özellikle dagcilik sporu Bakimindan zirveye varilip inilebilen nadir alanlardan biridir. Manisa geçmiginden tasgdigi izler ve dogal güzellikleriyle turizm kulvarinda da adindan söz ettirmektedir. sifali sular Bakimindan zengin bir bölgede bulunan Manisa’daki jeotermal su kaynaklari asirlardir bilinmektedir ve yerli yabanci turistlerin ilgi odaggdir. Salihli’de bulunan Kursunlu ve Sard kaplicalari Manisa’nin saglik turizmine önemli bir katki saglamaktadir. Yörenin en taninmis ürünü ise hiç kuskusuz üzümdür. Her tanesi ayri bereket ayri lezzettir. Ülkemizin en verimli topraklarindan Gediz Ovasi Manisa’da zengin bir bitkisel üretim çEgitliligi olmasini saglamaktadir. Ünlü Akhisar zeytinleri, kaliteli pamuk üretimi, tütünü ve kiraziyla Manisa tarimsal üretim siralamasinda ilk üç ilden biridir. Son yillarda artan organik tarim üretimi, baraj ve gölleriyle Manisa, eko turizm alaninda da önemli potansiyele sahiptir. Manisa’nin bir Diser önemli özelligi ise semer yapimi, bakircilik ve demircilik gibi geleneksel el sanatlarinin devam ettigi bir kent olmasidir. Financial Times tarafindan dünyanin en uygun yatgrim kenti seçilmistir. Manisa 2011 yilinda gerçeklestirdigi 7.116.049.087 TL([20]) ihracatla Türkiye'de Gaziantep'ten sonra en çok ihracat yapan 7. sehir özelligini tasimaktadir. Egitim[degistir | kaynagi degistir] Celal Bayar Üniversitesi(CBÜ)[degistir | kaynagi degistir] Adini; Milli Mücadele yillarinda Atatürk'ün yaninda silah arkadagi olarak yer alan, Son Osmanli Mebusan Meclisi'nde Saruhan Mebuslusu da yapmis olan Celal Bayar'dan alan Celal Bayar Üniversitesi, bölgenin sosyal ve kültürel beklentilerine ve gereksinimlerine cevap verecek arastirma merkezlerini de açmis ve bunlari islevsel hale getirmistir. Bugün 5 fakültesi, 4 yüksek okulu, 15 meslek yüksek okulu, 3 enstitüsü, 9 arastirma merkeziyle 17 yerde Egitim ve ögretime devam eden Celal Bayar Üniversitesi, 1156 akademik personeli, 732 idari personeli ve 26500 ögrencisiyle, Ege Bölgesi'nin en büyük 3 üniversitesinden biridir. Simge olarak Manisa Lalesi (Anemon)'ni alan üniversite, bu simge ile sevgi, bilgi ve gelismeyi geçmisten gelecege tasimayi temsil etmektedir. Türkiye'nin ve Ege Bölgesi'nin tarihi ve kültürel dokusu en zengin illerinden biri olan Manisa, Celal Bayar Üniversitesi ile ve bu üniversitenin bilimsel çalisma ve arastirmalari ile gelecekte de daima ön planda olacak ve bir üniversite sehri olarak anilacaktir. Manisa Tarzan asil adi Ahmet Bedevi olan Manisa Tarzani'nin nüfus kayitlarindaki ismi Ahmeddin Carlak'tir. 1888'de basdat'da dogup Türk ordusunda askerlik yapan Carlak, daha sonra milli mücadeleye katildi, kirmizi seritli Istiklal Madalyasi ile onurlandgrildi. Cumhuriyet döneminin ilk yillarinda Manisa'ya gelip yerlegen Bedevi, sessiz garip bir insandi. Belediyede süpürgeci olarak göreve bagladi, bahçivan yardimcIsi, itfaiye eri olarak çalisti. Manisa'yi Yesillendirmek için tüm gayretiyle çalisan Bedevi, dayanilmaz sicaklarda önce atlet ve kIsa pantolon, sonralari yaz kis demeden siyah ?ortla dolagmaya bagladi. Manisa Tarzani denilen çevre lideri, Spil'de kulübede yasamaya bagladi, 31 MayIs 1963'te yasamini yitirdi.

[Etiketler:]

Etiketler: