[k@rcicegi]

Erzincan, Türkiye'de Dogu Anadolu Bölgesi'nde Erzincan ilinin merkez ilçesidir. sehir tarihte Mengüceklilere bAskentlik yapmistir.[2] il kuzeyinde Gümüshane ile Bayburt, kuzeybatIsinda Giresun, batIsinda Sivas, dogusunda Erzurum, güneydogusunda Bingöl, güneybatIsinda Elazig ile Malatya ve güneyinde ise Tunceli'ye komsudur.ilk çag ve Hititler dönemi[degistir | kaynagi degistir] Erzincan'in ilkçag tarihi hakkinda kesin bir bilgiye henüz sahip olunmamakla birlikte tarihçiler ikinci bin yil da, bu bölgede Hurriler'in yasadigini, ikinci bin yilin ilk yarisi baglarinda da Hayaslilar ve Azzilerin hüküm sürdüsünü kaydetmektedir. Anadolu'da MÖ 1050 ile 1180 tarihleri arasinda Hattusag'i merkez yaparak büyük bir imparatorluk kuran Hititler yakin doguyu esemenlikleri altina almislar ve Erzincan'da Hititlerin yönetimi altindaydi. Anadolu'nun çEgitli yerlerinde yapilan kazilarda Hititlere ait çEgitli eserler ortaya çikarilmistir. Erzincan ve yöresinde Hititlere ait bir yerlegim merkezine rastlanmamissa da, bu yörenin Hitit esemenligi altinda kaldigi düsünülmektedir.Dogu Anadolu'da kurulan ilkçag devletlerinden biri de Urartular olMus MÖ 900 yillarinda kurulan bu devlet Tuspa'yi (Van) bAskent yapmis, sinirlarini Hazar Denizi'nden Malatya'ya, kuzeyde Erzurum ile Erzincan'dan güneyde Halep ve Musul'a kadar genisletmistir. Yine Erzincan yakinlarinda Altintepe'de 1953'te yapilan kazilarda[3] Urartular'a ait bir çok eser çikarilmis, bu yörenin Urartu esemenligi altinda kaldigi kanitlanmistir. ÇEgitli saldgrilara maruz kalan Urartu sehirleri teker teker tahrip edilirken Medler'in Anadolu'yu istilasi sirasinda MÖ 600 yillarinda tamamen ortadan kaldgrilmistir. Erzincan ve yöresi, Urartular'i yenerek Anadolu'yu istilaya baglayan Med'lerin (MÖ 612) eline geçti. Med imparatorlusu'nun Kyaksar döneminde Lidyalilar'la yapilan savaglar, muhtemelen Erzincan ve civarinda meydana geldigi düsünülür. Bu yöreler M.Ö.550 tarihlerinde Persler'in eline geçmistir.Erzincan Dogu Anadolu Bölgesinin Kuzey bati bölümünde yukari Firat havzasinda 39 02 ve 40 05 kuzey enlemleri ile 38 16 ve 40 45 dogu boylamlari arasinda yer almaktadir. Yüzölçümü 11.903 km2 olup il merkezinin denizden yüksekligi 1.185 metredir. ilçeleri; Çayirli, iliç, Kemah, Kemaliye, Otlukbeli, Refahiye, Tercan ve Üzümlü'dür. Birinci derecede deprem kusagi üzerinde olan ilin 1939 Erzincan depreminden sonra sehir merkezi, simdiki yerinde yeniden kurulMustur. Erzincan ili genellikle daglar ve platolarla kaplgdir. Daglar çEgitli yönlerde belli bir sira içerisinde uzanir. Güneybatidan Munzur Daglari, Kuzeybatidan Refahiye Daglari il sinirlarina girer. Dogudan Erzurum'dan gelerek, batiya dogru uzanan Karasu irmagi ve Kop Daglari il alanini derinlemesine, aralarinda genis düzlükler Birakacak sekilde böler. Daglar il topraklarinin yaklagik % 60'ini kaplar. Esence Daglari (Kegis), ilin en yüksek noktasini (3.549 m) olusturmaktadir. Köhnem Dagi 3.045 m, Sipikör Dagi 3.010 m, Mayram Dagi 2.669 m, Kop Dagi Tünel'nin geçtigi Kop Dagi 2.963 m, Mülpet Dagi 3.065 m, Munzur Daglari 3.449 m, Kazankaya Dagi 2.531 m, Ergan Dagi 3.256 m, Dumanli Daglari 2.618 m ve Cogan Dagi 2.976 m'dir. Erzincan ilinde ovalar, dogu-bati ve kuzey-güney dogrultusunda uzanan dag siralari arasindaki çöküntü alanlarinda ye alir. Ovalar birbirine bogazlarla baglanmistir. Erzincan ovasi, dogu-bati yönünde uzanir. Denizden yüksekligi 1.218 m. olan ovanin uzunlusu 40 km, toplam alani ise 500 km2'dir. Kuzeyinde, dogu-bati yönünde uzanan bir fay hatti vardir. Kalin bir alivyon tabakasiyla kapli olan ovada, sulu tarim yapilmaktadir. Orta verimlilikte olup, busday, sekerpancari ve fasülye yetistirilmektedir. Firat vadisinin iki yaninda Sansa Bogazi'na dek olan alandaki çok sayida düzlükler, Tercan ovalarini olusturur. En genigi 180 km2'lik, Çadirkaya (Pekeriç) ovasidir. Denizden yüksekligi 1.450m ile 1.500 m arasi olan bu ova kalin bir alivyon tabakasi ile örtülmüstür. il toplam alaninin, 1/20'sini yaylalar kaplamaktadir. Güneyde Munzur Daglarinin uzantilari üzerinde, özellikle Kogan Dagi yöresindeki yaylalar, seyrek ve kIsa otlarla kaplgdir. Yer yer megeliklere rastlanmaktadir. Daha doguda Erzurum-Erzincan-­Bingöl singrinda bulunan Cemal Daglari'nin, Erzincan'da kalan uzantilari üzerinde, verimli yaylalar bulunmaktadir. Önemlileri arasinda Çimen, Melan ve Sariçiçek yaylalari zengin bitki örtüsüne sahip ilin en büyük ve en önemli akarsuyu Firat irmAggdir. Firat 43,8 m3/sn ile 1320 m3/sn arasinda degisen debisi ile sulama, enerji ve su sporlari amaçlariyla kullanilmaktadir. Tercan ovalarinda Firat'a, kuzeybatida Kegis Daglari'ndan çikan, çayirlik dere ile güneydoguda tuzla suyu katilir. Tercan ovasinda sularin birlestigi yerden itibaren Firat'in en büyük kolu karasu adini almaktadir. Yine Tercan Baraji ve Hidroelektrik Santrali buradadir. Erzincan ovasinda Firat irmagi iki yandan Mercan, Kom, Cimin, Pahnik ve Sürperen sulari ile Çardakli köyüne adini veren Çardakli deresini alir. Irmak, Erzincan ovasindan sonra, basistas, iliç'e kadar derin bir yatak içerisinde akar. Firat irmagi Kemaliye ilçesinde Kadigölü suyu ile Miran suyunu aldiktan sonra, ilçenin güneydogusunda baspinar yakinlarinda Keban baraji ile Elazig il singrina girer. Refahiye ilçesinden çikan sularin disindaki tüm sulari bünyesinde toplar. Refahiye ilçesinin sulari Çukurdere araciligi ile Kelkit çayina dökülür. Bölgedeki bütün akarsular kIsa boylu sel karakteri tagiyan dere ve çaylardir. ilkbahar mevsiminde eriyen kar sulari ve yasan yagmurlarla kabarir, zaman zaman tAskinlara neden olurlar. il sinirlari içerisinde cografi önemi olan göl yoktur. Çayirli ilçesinde Yedi göller ve Ayg?r gölü, Otlukbeli ilçesinde Otlukbeli gölü, Kemaliye ilçesinde ise Kadigölü gibi küçük göller bulunmaktadir.

[Etiketler:]

Etiketler: