[♫ 𝕄𝔼𝕃𝕆𝔻𝕚 ♫]

HASTANELER Hasta koguslari ve Egitim odalariyla bugün bildigimiz anlamda hastanelerin temelleri, dokuzuncu yüzyilda MIsir’da atildi. Bilinen ilk hastanelerden biri 872 yilinda Kahire’de kurulan Ahmed bin Tolun hastanesiydi. Tolun hastanesi hasta olan herkese gerekli Bakimin gösterilmesi seklindeki Müslüman gelenesi dolayIsiyla ihtiyaç sahiplerini bedava tedavi ederdi. Kahire’de temeli atilan modern hastaneler, kIsa zaman içinde tüm Müslüman dünyasina yayildi. ManiVELA Devrimsel manivela baglantili mil sistemi dahil olmak üzere, modern dünyada kullanilan birçok otomatik sistem ilk kez Müslüman dünyasinda kullanilmaya baglandi. Devirli hareketi, dogrusal harekete çevirmeye yarayan manivela agir nesnelerin kolaylikla kaldgrilabilmesini sagladi. El Cezari tarafindan 12’inci yüzyilda Kesfedilen bu teknoloji, dünya çapina yayilarak, bisikletten içten yanmali motorlara kadar birçok icadin önünü açt?. dis FIRÇASI Dis firçasi kullanimini ilk kez, 600’lü yillarda Hz. Muhammed döneminde yayginlagmaya baglamisti. Misvak asacindan alinan dallari kullanan Hz. Muhammed, Dislerini temizler ve nefesini tazelerdi. Misvaka benzerlik gösteren malzemeler bugün üretilen Dis macunlarinda kullanilmaktadir. MÜZ?K Müslüman müzisyenlerin yaptigi müzikler, sekizinci yüzyilda yasamis olan Frank krali sarlman döneminden itibaren Avrupa’yi etkilemeye ve basdat ve Cordoba’nin müzigiyle rekabet etmeye bagladi. Ortadogu’dan Avrupa’ya gelen birçok enstrümanin arasinda lavta ve kemanin atasi diyebilecegimiz rahab da bulunuyordu. Ayrica modern müzik ölçülerinin de Arap alfabesinden dogdusu söylenmektedir. OPtik Çok bilinmeyen bir gerçek de optik alanindaki ilk büyük adimlarin Müslüman dünyasinda atilmis olmasidir. 1000 yili civarinda ibni Heysem, insan gözünün nesnelerden yansiyan ve göze giren isik huzmeleri sayesinde bu nesneleri görebildigini kanitladi. ibni Heysem böylece Öklid ve Batlamyus’un isigin göz tarafindan saçildigi teorilerini de yanlislamis oldular. Bu büyük Müslüman fizikçisi ayrica, optik sinirle beyin arasindaki baglanti sayesinde nesnelerin dik görülmesini saglayan karanlik kutu (camera obscura) teknigini Kesfetti. CEBir Cebir kelimesi, iranli matematikçi Harezmi’nin dokuzuncu yüzyilda yayinladigi ünlü “Hesab ül-Cebir vel-Mukabele”, (Düsünce ve Denge Hesaplari) isimli tezinden gelmektedir. Yunan ve Hindu sistemlerinin köklerine dayanan yeni cebir düzeni, rasyonel sayilari, irrasyonel sayilari ve geometrik büyüklükleri birlestirici bir sistemdi. Harezmi, üslü sayilar fikrini de ilk kez ortaya atan kigiydi. ÜN?VERsitE Genç prenses Fatima el-Firhi 859 yilinda Fas’in Fez kentinde birinci seviye Egitim sunan bir üniversite açt?. kiz kardegi Miriam, üniversiteye bitigik bir cami kurdu ve iki yapi birden Karaviyyin Medresesi’ni olusturdu. Yaklagik 1200 yil sonra hala açik olan medresenin, Islam gelenesinin temel degerlerini ögrenmek için ayri bir yere sahip oldusu ifade ediliyor. Ayrica, El Firhi kardeilerin dünya çapindaki genç Müslüman kadinlara örnek olmasi umuluyor. UÇAK Abbas bin Firnas, uçmak için bir araç gelistiren ve uçmayi bagaran ilk insandi. Dokuzuncu yüzyilda kanatli bir araç gelistiren Firnas, bir nevi kus kostümü ortaya çikardi. Firnas, Ispanya’nin Cordoba sehrinde giristigi ilk denemesinde havalanmayi bagardi ve yere düsüp belini kirmadan önce birkaç dakika uçmayi bagardi. Firnas’in tasarimlari süphesiz yüzyillar sonra ünlü italyan sanatçi Leonardo da Vinci’yi etkilemisti. KAHVE Kahve ilk olarak dokuzuncu yüzyilda Yemen’de üretildi. ilk kullananlar, uzun ibadet gecelerinde ayik kalmaya kalan Sufilerdi. Sonradan bir grup ögrenci tarafindan Kahire’ye getirilen kahve, kIsa bir süre içinde bütün bölgeye yayildi. 13’üncü yüzyilda Anadolu’ya ulasan kahve, 16’inc? yüzyilda Venedikli bir tüccar sayesinde italya’ya getirilerek ilk defa Avrupalilarla bulustu. AMEliyAT Ünlü doktor El Zehravi, 1000 yili civarinda, 1500 sayfalik bir resimli ansiklopedi yayinladi. Ameliyatin içeriklerini anlatan bu ansiklopedi yayinlandigi günden itibaren 500 yil boyunca Avrupa’da doktorlarin basvurdusu bir kaynak oldu. El Zehravi’nin birçok ke?fi arasinda, erimekte olan kedi basirsagini yaralari dikmekte kullanmak da vardi. El Zehravi ayrica, ilk sezaryen ameliyatini gerçeklestirdi ve ilk forsepsi icat etti.

[Etiketler:]

Etiketler: