[♫ 𝕄𝔼𝕃𝕆𝔻𝕚 ♫]

Dünyanin etrafini dolasan ilk insan kimdir? NTV Yayinlarindan çikan ‘Cahillikler Kitabi’ dogru bildigimiz yanlislari ortaya koyuyor. iste bir kaç örnek, daha fazlasi Cahillikler Kitabinda... Zenci Henry... Ferdinand Macellan dünyanin etrafindaki turunu asla tamamlayamadi. 1521’de Filipinler’de henüz turun yarIsindayken öldürüldü. Macellan 1511’de Portekiz’den çikip Hint Okyanusu’nu geçerek önce Uzakdogu’yu ziyaret etti. Zenci Henry’yi 1511’de Malezya’daki bir köle pazarinda buldu ve onu geldigi yoldan Lizbon’a götürdü. 1519’da çikilan dünya turu girigimi de dahil olmak üzere bundan sonraki tüm yolculuklarinda Zenci Henry, Macellan’in yaninda gitti. Bu yolculuk Diser yönden, yani Atlas Okyanusu’nu ve Büyük Okyanus’u geçerek gerçeklesti, bu yüzden 1521’de Uzakdogu’ya vardiklarinda Zenci Henry dünyanin etrafini tam olarak dolagmis olan ilk insan oldu. Ay nasil kokari Anlaisldigi kadariyla Ay barut gibi kokar. Ay’da yalnizca on iki kigi yürüdü ve bunlardan hiç biri özel uzay giysileri nedeniyle Ay’? koklayamadi. Ancak Ay yüzeyinden kabine döndüklerinde yanlarinda bu tozlardan bol miktarda sürüklüyorlardi. Astronotlar Ay’daki topragin kara benzedigini, barut gibi koktusunu ve tadinin çok kötü olmadigini söylediler. Bu toprak büyük ölçüde, Ay’in yüzeyine çarpan göktaglarinin yol açtigi silikon dioksitten meydana gelmektedir; bunun yanIsira demir, kalsiyum ve magnezyum gibi mineraller de içerir. Insanoglunun inia ettigi hangi yapi Ay’dan görülebilir? Çin Seddi’nin “insanoglunun inia ettigi ve aydan görülebilen tek yapi” oldusu düsüncesi çok yaygindir ama bu dogru degildir. Insan eliyle yapilmis hiçbir sey aydan çiplak gözle görülemez. Uzaydaki ilk hayvan hangisidir? Meyve sinesi. Küçücük astronotlar bir miktar tahil tohumuyla birlikte Amerikan V2 roketine bindirildi ve 1946 Temmuz’unda uzaya firlatildilar. Yüksek irtifada patlamanin radyasyon üzerine etkisini test etmeye aliskindilar. Dünya’nin ne kadari sudur? Dünya yüzeyinin yüzde 70’i suyla kapli olabilir ama su, gezegenin kütlesinin 5 binde birinden daha azina tekabül ediyor,yaklagik olarak yüzde 0.1... çiplak gözle kaç galaksi görülebilir? bes bini Iki milyon? On milyari Hayir, dört tane görebiliriz. Aslinda oturdUGUMuz yerden yalnizca iki tane görebiliriz, bunlardan bir tanesi de içinde bulundUGUMuz Samanyolu’dur. su ana kadar yasamis en tehlikeli hayvan hangisis Bu sorunun cevabi açik ara sivrisinek...su ana kadar ölmüs olan insanlarin yarIsini (muhtemelen 45 milyar kadar) digi sivrisinekler tarafindan öldürdü. Günümüzde bile her 12 saniyede bir kigi sivrisineklerden kaynaklanan sebeplerle hayatini kaybediyor. En son Buzul Çagi ne zaman sona erDis Hâlâ son Buzul Çagi’nin içindeyiz. Cografyacilar bir buzul çagini, Dünya’nin tarihinde kutuplarda buz takkeleri bulunan bir dönem olarak tanimliyor. Mevcut iklimimiz bir ‘buzularasi’ döneme tekabül eder. Bu, ‘buzul çaglari arasinda’oldUGUMuz anlamina gelmez. Bu ifade, bir buzul çagi içinde, daha yüksek sicakliklar yüzünden buzlarin çekildigi dönemi tanimlamak için kullanilir.

[♫ 𝕄𝔼𝕃𝕆𝔻𝕚 ♫]

Üç saniyelik hafizaya sahip olan sey nedir? Bu konuda henüz kesin bir sonuca ulaislmis degil. Ancak yaygin kaninin aksine, bir Japon baliginin hafizasi birkaç saniyelik degil. Yapilan arastirmalar, Japon baliginin en az üç aylik bir hafizaya sahip oldusunu ve degigik sekilleri, renkleri ve sesleri ayirt edebildigini gösterdi. Yasayan en büyük sey nedir? Fil, mavi balina ya da dev sekoya asaaci Hayir, dünyadaki yasayan en büyük sey bir mantar. Kesilmis bir asaç kütüsünün üzerinde büyüyen bal mantarindan (Armillaria ostoyae) su ana kadar görülen ve Oregon’daki Malheur Ulusal Ormani’nda bulunan en büyük numune 890 hektarlik bir alan kapliyor ve yagi 2000 ila 8000 arasinda tahnin ediliyor. Kaç tane burun deligimiz vari Iki tane görünen iki tane de görünmeyen olmak üzere toplam dört. Oksijeni sudan alan baliklarda öndeki suyun girigini arkadaki ise suyun çikisina saglayan iki çift burun derini bulunuyor. Evrim sürecinde insanlardaki arka taraftaki delikler kafanin içine girerek iç burun delikleri haline geldiler. 18. yüzyildaki bir deniz savaginda en çok denizciyi ne öldürmüstür? Adi bir kiymik. Hollywood filmlerinde gösterilenlerden farkliolarak 18. Yüzyilda kullanilan gülleler aslinda patlamiyordu. Bunlar geminin gövdesini parçalayarak kocaman tahta kiymiklarin yüksek bir hizla güvertede uçusmasina neden oluyordu; bu kiymiklarin isabet ettigi denizciler de agir yaralar aliyordu. Bir kirkayagin kaç tane ayagi vardir kirkayak kelimesi, Latince “yüz ayak” anlamina gelen centipeda kelimesinden gelmektedir. kirkayaklar yüz yili Askin bir süredir kapsamli bir biçimde incelenmelerine kasin tam olarak yüz ayasa sahip bir örnesine rastlanmamistir. Türkçe’deki adlarina bakarak bu hayvanlarin kirk ayakli olduklari da söylenemez. Savastan üç kat daha tehlikeli olan sey nedir? Çalismak; içki, uyusturucu ya da savastan çok daha fazla insan öldürmektedir. Her yil yaklagik iki milyon insan, isle ilgili kazalar ve hastaliklar yüzünden hayatini kaybediyor; buna kasin savaglarda her yil 650 bin kigi ölüyor. Tek bagina degerlendirildiginde, en tehlikeli igin, Bering Denizi’nde çalisan Alaskali yengeç avcilarina ait oldusu söylenir. aci biberin en aci kismi neresidir? aci biberin en aci kIsminin çekirdekleri oldusuna dair inancin tersine asil aci olan kIsim, o çekirdeklerin tutundusu merkezdeki zardir. Bu zar, en fazla kapsaisin içeren kIsimdir. Kapsaisin bibere ayirt edici aciligini veren renksiz, kokusuz bilegiktir.

[♫ 𝕄𝔼𝕃𝕆𝔻𝕚 ♫]

Tutankamon’un laneti neyDis Öyle bir sey yoktu. Bunu gazeteler uydurMustur. 1922’de Howard Carter tarafindan Kesfedildiginde, Tutankamon’un mezarina giren herkesin korkuya kapilmasina neden olan “firavunun laneti” hikayesi, Daily Express’in Kahire muhabirinin igiydi. Bu hikaye daha sonra Daily Mail ve New York Times tarafindan tekrarlandi. Sampanyayi köpürten sey nedir? Sampanyayi karbondioksit degil, pislik köpürtür Tamamen pürüzsüz ve temiz bir kadehte karbondioksit molekülleri görünmez bir sekilde buharlagir, bu yüzden uzun zamandir kabarciklarin olusmasina neden olan seyin bardaktaki küçük kusurlar oldusu varsayilirdi. Fakat, yeni fotograf teknikleri bardaktaki iz ve pürüzlerin bu kabarciklarin sürekli asili kalmalarina yetecek boyutta olmadigini gösterdi: Bardakta kabarciklarin olusmasina neden olan sey, bardagin içindeki mikroskobik toz ve tüy parçaciklaridir. “Ekmek bulamiyorlarsa pasta yesinler” diyen kimdir? “1789 yiliydi ve Fransiz Devrimi tüm hiziyla cereyan etmekteydi. Paris’teki yoksullar ayaklandilar çünkü yiyecek ekmekleri yoktu. Bu sirada Kraliçe Marie Antoinette “ekmek bulamayanlar pasta yesin” seklindeki ahmakça öneriyi ortaya atti.” Çogu kiginin dogru bildigi yanlislardan birisi daha... ilk sorun su ki, bahsedilen sey pasta degil brioche adli verilen ve ekmege çok benzeyen bir çörekti. Bu durumda bu sözler iyi niyetli bir girigim olabilir: “eger ekmek istiyorlarsa onlara iyi cinsinden verin.” Kaldi ki bu sözleri söyleyen Marie Antoinette degildi. Bu ifade en asagi 1760’tan beri aristokratik çürümenin tasviri olarak yazili bir biçimde kullaniliyordu. Jean-Jacques Rousseau bu ifadeyi daha 1740’ta duydusunu ileri sürüyordu. Bekaret kemeri ne ise yarari Bekaret kemeriyle ilgili bilinen ilk çizim 15. yüzyila aittir. Konrad Kyeser’in çagdag askeri donanim üzerine yazdigi kitapta Floransali kadinlarin giydigi “saglam demir külot”un bir çizimi yer aliyordu. Çizimde anahtarin kadin oldusu görülüyor bu da kemerin kontrolünün erkekte degil, Floransali züppelerin istenmeyen ilgisinden korunmak için kadinda oldusu anlamina geliyor. Evren ne renktir? Resmi olarak bej rengindedir. 2002 yilinda, Johns Hopkins Üniversitesi’nden Amerikali bilimciler, Avustralya kirmiziya Kayan Galaksileri inceleme Kurumu’nun topladigi 200,000 galaksi isigini inceledikten sonra evrenin soluk Yesil renkte oldusu sonucuna vardilar. Ancak birkaç hafta, hesaplamalarinda bir hata yaptiklarini ve evrenin aslinda daha çok köstebek derisi renginin kasvetli bir tonu oldusunu itiraf etmek durumunda kaldilar.

[♫ 𝕄𝔼𝕃𝕆𝔻𝕚 ♫]

ilk Amerikan BAskani kimdir? Peyton Randolph... Randolph, George Washington’dan önceki on dört kitasal Kongre (ya da “Kongre’de Biraraya Gelmis Birlegik Devletler”) BAskaninin ilkiydi. kitasal Kongre, sikayetlerini ingiliz Taht?’na iletmek için 13 koloni tarafindan olusturulMus müzakere organiydi. En yüksek dag nerede? Dünya’da degil, Mars’ta... Dev volkan Olympus Dagi (Latincede Olympus Mons) günes sistemindeki ve bilinen evrendeki en yüksek dagdir. 22 km yüksekligindeki Olympus Dagi Everest’ten üç kat daha yüksek. 624 km genisligindeki bu dag Britanya adalarinin bulundusu alanin tamamini kaplayabilir. Dünyanin en büyük sehri hangisidir? Resmi olarak Honolulu... . Hawaii eyaletinde 1907’de çikarilmis bir yasaya göre Honolulu sehri ve Honolulu idari Bölgesi (County) ayni yeri ifade ediyor bu Honolulu sehrinin Büyük Okyanus’ta 2,400 km boyunca uzanan Kuzeybati Hawaii adalarinin kalanini da kapsadigi ve 5,509 km2’yle en büyük yüzölçümüne sahip sehir oldusu anlamina geliyor. Dünyanin en kalabalik sehri ise 12,8 milyonluk nüfusu ve 440 km2lik yüzölçümüyle Mumbai’dir: Km2 bagina 29,042 kigi! eger bütün anakent alani dahil edilirse en kalabalik sehir, 13,500 km2 üzerinde yasayan 35,2 milyon kigiyle Tokyo olur. Evrendeki en soguk yer nerededir? Finlandiya’da. Helsinki Teknoloji Üniversitesi’nden bir ekip 2000 yilinda bir rodyum parçasini, mutlak sifirdan (-273oC) derecenin on milyarda biri kadar daha yüksek bir sicaklisa kadar soguttu.Laboratuarlarda olusturulan bu son derece düsük sicakliklar dikkate degerdir. Derin uzayda bile sicaklik -245oC’nin altina nadiren düser. Bunun bilinen tek istisnasi, Avustralyali gökbilimciler tarafindan 1979’da saptanan Bumerang Nebulasi’dir. Bu nebula bir bumeranga (ya da bir papyona) benzer. Merkezinde, Günes’ten üç kat daha agir, ölmekte olan bir yildiz vardir. ABD’de kaç eyalet vardir ABD bayragindaki yildizlarin her biri bir eyaleti temsil ediyor ve bayrakta 50 tane bayrak bulunuyor. Ancak teknik olarak ABD’de sadece 46 eyalet bulunuyor. Virginia, Kentucky, Pennsylvania ve Massachusetts resmi olarak birer Commonwealth’tir. Buradaki Commonwealth, ‘ingiliz Uluslar Toplulusu’ anlamindaki Commonwealth degil, ABD’deki bu dört bölgenin “eyalet” kelimesi yerine, “ortak RiZayla olusturulMus siyasi topluluk” anlaminda kullandiklari terimdir. Develer nereden gelir? Afrika ve Arap çöllerinin simgeleri olsa da deve Amerika kökenlidir. Atlar ve köpekler gibi, develer de 20 milyon yil önce Amerika’nin otlaklarinda evrildi. Bu hayvanlar o zamanlar, bildigimiz haliyle hörgüçlü yük hayvanlari olmaktan ziyade, daha çok zürafaya ya da ceylana benziyordu. Bering kara köprüsünden Asya’ya 4 milyon yil önce geçtiler. Su ne renktir? aliisldik cevap suyun rengi olmadisgdir; su “seffaf” ya da “saydam”dir ve denizin mavi görünmesinin tek sebebi gökyüzünün denizin üzerine yansimasidir. Ancak bu dogru degil. Su aslinda son derece soluk bir tonda olsa da mavidir. Bunu dogada, kardaki derin bir delise ya da donMus bir selalenin kalin buzlarinin içine baktiginizda görebilirsiniz. Çok büyük ve çok derin beyaz bir havuzu suyla doldurup içine baktiginizda, su mavi görünecektir. Roma imparatorlari bir gladyatörün ölüm emrini nasil verirlerDis Ne gladyatörün öldürülmesini isteyen Romali seyirciler basparmaklarini asagi indirirdi ne de bu ölüme izin veren Roma imparatorlari. Aslinda Romalilar “basparmaklari asagida duracak sekilde” bir isareti hiç kullanmadilar. Bir gladyatörün öldürülmesi istendiginde basparmak yukari kaldgrilirdi – tipki kinindan çekilmis kiliç gibi. Kaybeden bir gladyatörün caninin basislanmasi için basparmak, sikilmis yumrusun içine sokulurdu – kinina sokulMus bir silah gibi. asagiyi gösteren basparmaklarin ölümü isaret ettigi yanilgIsinin sorumlusu, yüzyil ressami Jean-Léon Gérôme’un Pollice Verso adli tablosudur. Tabloda, imparator ölüm cezasini vermek için basparmagini asagiya dogru uzatirken Romali bir gladyatör bekliyor

[♫ 𝕄𝔼𝕃𝕆𝔻𝕚 ♫]

Napolyon’un en asaislayici yenilgisi neyle ilgilidir? Waterloo hiç kuskusuz Napolyon’un en ezici yenilgisi olmakla beraber, onun en utanç verici yenilgisi degildi.1807’de, Fransa, Rusya ve Prusya arasinda bir dönüm noktasi niteligindeki Tilsit Basis’ni imzalayan Napolyon’un keyfi yerindeydi. Bunu kutlamak için imparatorluk Sarayi’nin öileden sonra bir tavsan avi düzenlemesini önerdi. Bu av, Napolyon’un çok güvendigi kurmay bAskani Alexandre Berthier tarafindan organize edildi. Napolyon’u etkilemeye can atan Berthier, imparatorluk Sarayi’nin konuklari mesgul edecek kadar av hayvanina sahip oldusunu göstermek için binlerce tavsan satin aldi. Parti vakti geldi, av bagladi ve av hayvanlarinin bekçileri avlari saldi. Ama av felaketle sonuçlandi. Berthier yabani degil, evcil tavsan almisti; bu tavsanlar da öldürülmekten ziyade besleneceklerini düsündüler. Tavsanlar canlarini kurtarmak üzere kaçmak yerine, büyük ?apkali ufak tefek bir adama yöneldiler ve onu kendilerine yemek veren bakicilariyla karistirdilar. Aç tavsanlar saatte 56 km’lik azami hizlariyla Napolyon’a hücum ettiler. Av partisindekiler (artik tam bir kargasaya dönmüstü) onlari durdurmak için hiçbir sey yapamiyordu. Napolyon’un, açliktan Kirslan hayvanlari çiplak elleriyle savusturmaya çalisarak kaçmaktan bAska bir seçenesi yoktu. Ama tavsanlarin siddeti dinmedi ve imparatoru at arabasina kadar püskürttüler; bu sirada Napolyon’un adamlari tavsanlari nafile kirbaçliyorlardi. Bu fiyaskonun günümüzdeki anlatimlarina göre, Fransa imparatoru tamamen hirpalanmis bir vaziyette ve utanç içinde arabasina kosturdu. Lastik botlari kim icat ettis Amazon kizilderilileri çok uzun süredir pratik lastik botlar yaparlardi. Bunu kauçuk sivIsi içine diz hizasina kadar girip kurumasini bekleyerek yapiyorlardi. Edison’un hangi icadini her gün kullangriz? Alo kelimesi.Alo kelimesinin ilk yazili kullanimi, Edison’un “3 ila 6 metre uzaktan duyulabilecegi için” telefon görüsmesine “alo”yla baglamak gerektigi önerisini belirttigi 1887 tarihli bir mektubudur. ilk bilgisayar virüsü gerçek bir böcek miyDis Hem evet hem hayir. Önce “evet.” 1947’de Harvard Üniversitesi’nde röle anahtarina sikisan bir güve, genis, havalandirmasiz bir odaya konMus olan Amerikan Donanmasi’nin Mark II bilgisayarinin kilitlenmesine sebep oldu. Teknisyenler tahrip olMus böcek ölüsünü çikardilar ve makineyi yeniden baglatmadan önce kayit defterindeki yazinin yanina yapistirdilar. Ama su “virüs” kelimesi buradan mi geliyor? Hayir. Bir makinede olusan hata ya da yanlig anlaminda kullanilan “virüs” kelimesi 19. yüzyila dayanir. 1889’da yayimlanmis birgazete haberine göre Thomas Edison “iki gecedir fonografindaki virüsü aradigi için uyumamistir.” Webster sözlügü 1934 baskIsinda “virüsün” modern anlamina yer vermistir. Nükleer savastan sag çikmasi en muhtemel sey nedir? Karafatma yanlig cevap. Dr. Wharton’larin 1959’daki çigir açan arastirmasindan beri karafatmalarin bir nükleer savasta ilk ölecek böceklerden oldusunu biliyoruz. Radyasyona dayaniklilik krali Deinococcus radiodurans bakterisidir. Bu bakteriler 1.5 milyon rad’a kadar dayanabilirler, dondurulurlarsa bu limit iki katina çikar. Laleler nereden gelir? Bizim gibi iranlilar’in da milli çiçegi olan lalenin kökenini pek çok kigi Hollanda saniyor. Oysa Amsterdam’dan olsun ya da olmasin laleler, Hollanda’nin yel degirmenleri ve sabolar kadar ünlü bir sembolüdür. Ama aslinda lalelerin kökeni Hollanda degildir. Hollanda’ya Istanbul’dan ilk lale, topu topu 1554’te getirildi. Ses duvarini asan ilk icat nedir? kirbaç... kirbaç 7 bin yil önce Çin’de icat edildi, fakat kirbaç ‘?aklamasi’nin, kirbacin sapina çarpan derinin sesi olmayip, mini bir ses duvari patlamasi oldusunun anlaislmasi ancak 1927’de yüksek-hizda fotografçiligin icadiyla mümkün oldu. yilanlari en çok hangi müzik cezbeder? Onlar için fark etmez. yilan oynatma numaralarinda kobralar flütün görüntüsüne tepki verir, sesine degil. yilanlar kesinlikle sag?r olmamalarina ragmen müzigi tam olarak “duymazlar.” yilanlarin disarida bir kulak ya da kulak zarlari yoktur fakat çeneleri ve karin kaslari sayesinde yerden aldiklari titregimleri hissedebilirler. En yüksek bulut nerededir? Uluslararasi Bulut Atlas Ölçegi’ne göre 0’inc? bulut katmani en yüksek bulut katmangdir, bu katman, 12 bin metre yükseklikte bulunabilen incecik bir katmandan olusan sirrus olarak bilinir. Yagmur tanesinin sekli nasildgri Yagmur taneleri küre seklindedir, gözyagi seklinde degildir. Birinci Dünya Savagi’nda kullanilan Alman üniformalari neyden yapilmistis Isirgan otu... Birinci Dünya Savagi sirasinda hem Almanya hem de Avusturya’da pamuk kitligi vardi. PaMusun yerini tutabilecek uygun bir madde arayan bilimciler zekice bir çözüm denediler: Çok az miktarlarda paMusu Isirgan otuyla karistirdilar; özellikle de kagindiran Isirganlarin (Urtica dioica) sert liflerini kullandilar. Mide ülserinin sebebi nedir? yillardir süregelen tibbi tavsiyelerin aksine mide ve basirsak ülserinin stres ya da hayat tarzindan degil bir bakteriden kaynaklandigi anlaislmaya baglandi.

[Etiketler:]

Etiketler: