[♫ 𝕄𝔼𝕃𝕆𝔻𝕚 ♫]

Stresle basa çikma Yöntemleri Daha önce açikladigimiz gibi stres hem fizyolojik, hem psikolojik olarak bi­reyi etkiler. Stres içinde olan insanda bedensel degismeler ve psikolojik yorumlar birlikte ortaya çikar. Insan dis kaynakli stresi engelleyemez. Ama kendi iç dünyasindaki degismeleri denetleyebilir. Bu denetimi kurabilmesi, stresten etki­lenme derecesini en aza indirmesi, stresi iyi stres düzeyinde tutabilmesi demek­tir. Bunun temelinde bireyin hayata bakis tarzi vardir. Karamsar bir bakis, duygu­sal bir yorumlama, sorunlardan kaçig stresin olumsuz etkilerini artgrir. Olaylara gerçekçi bir bakis, mantiksal bir degerlendirme, problemi çözecek bir davranisa yönelme olumlu etkilerini gösterir. Olumlu degismeleri gerçeklestirebilmek için bireyin kendini iyi tanimasi ge­rekir. Birey için stres yaratan durumlar nelerdir? Gerilim ve kayg? düzeyinin dere­cesi nedir?Yakin zamanda yasanan olaylari ve bunlara bireyin verdigi anlamlar nelerdir? Sorularini cevaplandirmasi gerekir. Bu cevaplar dogrultusunda stresle bas etme yöntemlerini kullanarak, stres, belirtilerine karist tepki gelistirilmelidir. Stresle basetme yöntemlerinin bütün amaci, stresin zararli sonuçlarini tersine çevirmek, gevsemeyi bagarabilmektir. Stresle basetme yöntemlerini; (a) Bedensel yöntemler (b) Duygusal yöntemler (c) Duruma bagli yöntemler olarak siniflayabiliriz. (a) Bedensel yöntemler Organizma gerginlik ve gevseklik durumunda farkli etkinlikler içindedir. Gevsek oldusu zaman; solunum derin ve rahat , kalp atislari sakin ve düzenli , kaslar gevsek, beden metabolizmasi yavaglamis, eller, ayaklar, karin sicak; alin serîndir. Gergin oldusu zaman bu belirtilerin tam tersi görülür. Stres sirasinda gerginlik hâkimdir. Gerginlik tepkilerinin birinin Kirslmasi, gevseme için ilk adimin atilmasini saglar. En kolay gevseme adimi solunumla baglar. Çünkü, solunum hem otoma­tiktir, hem de iradeli olarak denetlenebilir. Stresli iken kesik kesik ve sik sik nefes alinir. Solunumun derinlestirilerek yavaglatilmasi gevsemeyi baglatir. iyi bir nefes agir, derin ve sessiz alinan nefeslir. Dogru alinan nefes, ayni zamanda damarlari genisletir, kanin kilcal damarlara kadar taginmasini saglar, kanin akis hizini yavaglatir. Solunumla baglayan gevseme, kan dolasim sistemini de yavaglatir. Nefes alma bütün bedensel bagaçikma yöntemlerinin temelidir. Gevsemeyi saglayacak nefes alma egzersizleri kogullu refleks haline gelinceye kadar tekrarlanmalidir. Stres belirtileri baglayinca, otomatik olarak nefes yavaglatma islemleri de baglamalidir. Solunumu yavaglatma islemiyle birlikte biofeedback (Biyolojik geri bildirim) le kas gevsetme yöntemlerinin de ayni sekilde otomatik hale gelmesi gerekir. Birey büyük kas gruplarina baglanmis, bilgisayarli elektrotlari ekranda izleyerek gergin ve gevsek oldusu zamanlarin iç durumunu kavrar. Kaslarin gerginlikten gevseklise geçerken yarattigi duygu durumunu ögrenir ve otomatikleginceye kadar egzersiz yapar. Böylece, büyük kas gruplarinin iradeli olarak gevsetilmesi aliskanligini kazanir. Düzenli bedensel egzersizler gevseme için gereklidir. Bedensel egzersiz­ler, vücutta kullanilmayan veya az kullanilan kaslarin gelismesini, kan dolasiminin hizlanmasini, bütün hücrelerin islevlerini yerine getirmesini saglar. Ayrica kalp – ciser gibi bazi organlara dayaniklilik, vücuda esneklik ve zindelik, kas gücüne dayaniklilik kazandgrir. En önemlisi de psikolojik gevsemeyi saglamasidir. Beslenme, insan yasaminin en önemli olaylarindan biridir. Dengeli beslen­meye, çEgitli yiyecekler yemeye, yavas, çok çigneyerek az yemeye dikkat edilmelidir.Yemek zevkle yenmelidir. Stresli durumda, gergin bir ortamda, düzensiz, alelacele ve tika – basa yemek yenmemelidir. Bu durumda yemek yeme stres nedeni olur. ideal kiloyu korumak gerekir. Asiri zayif veya kilolu olmak, insani strese sokmaktadir. (b) Duygusal basetme yöntemleri Insan yasami, olaylarla baga çikmak ve ortaya çikan yeni durumlara uyum saglamakla geçer.Yasamdan alinan zevki engelleyen içinde bulundUGUMuz kogullar ve yasadigimiz olaylar degildir. Bu olaylari algilama, yorumlama ve yaklasim biçimimizdir. Olaylar dogal ve sosyal bir ortamda olusur, psikolojik bir yapida algilanir. Psikolojik yapiyi çocukluktan bu yana edinilen deneyimler, kazanilan aliskanliklar, gelisen kigilik ve zekâ düzeyi olusturur. Insan, psikolojik yapIsinin temellerini bilmeli, insan oldusunu ve hata yapabilecegini kabul etmeli, olaylarin analizini akilci bir biçiminde yapabilmeli ve amaca götürmeyen tepkileri­ni degistirebilmelidir. simdi, size bazi reklamlarda veya gazetelerde oldusu gibi “altin anahtar” veya “hayat iksiri” veya “sihirli de?nek” diyebilecegimiz psikolojik yöntemler tav­siye edecegiz. • Insan kendini iyi tanimalidir. • Yetenekli oldusu alanlari bilmeli ve o alanda çaba harcamali, • Neyi daha iyi yapiyorsa, onu yapmali, • Zevk aldigi seylere zaman ayirmali, • Kendisi için zaman ayirabilmeli, • Deger verdigimiz prensiplerimiz olmali, • Yapmak zorunda oldUGUMuz bir igi en kIsa zamanda bitirmeli. KRBIYEzi insanca tepkileri olan biri olarak kabul etmeliyiz. • Yapabildigimizin en iyisini yapmali, mükemmeli her zaman bagaramayabilecegimizi kabul etmeli, • ÇEgitli konularda asiri derecede hirsli olmamali, amacimiza ulagmak için çaba harcamali, • Herkes tarafindan sevilmeyi ve onaylanmayi beklememeli, bize ayKirs düsünenlerin de olmasini dogal kasilamali, • Düsmanca duygulardan uzaklagmali, hayata sevgi ile bakabilmen • “BAskalarini hiç kirmamak gerekir” gibi saplantilara kapilmamali, • Zamana kasi yasia girilmemelidir, • Olaylarin akilci bir analizini yapabilmeliyiz. • Olaylari objektif gerçeklere dayanarak yorumlamali, • Olaylara duygusal olarak degil, mantiksal olarak yaklaislmali, • Yaklasim biçimi çatiimalari azaltici nitelikte olmali, • Problem çözmeye yönelik tepkiler gelistirilmeli, • Yaklasimimiz kIsa ve uzun vadeli amaçlarimiza uygun olmali, • Olumlu sonuca götürmeyen yöntemleri tekrarlamaktan kaÇinmali, yeni yöntemler aranmali. bazi davranis biçimlerini degistirmeliyiz • Telâ? ve acelecilikten kurtulmali, sakin olmayi ögrenmeli, • Düzenli yasamaya çalismali, • Sadece bAskalari için yasamak yerine kRBIYEze de zaman ayirmali, • Kin, nefret ve düsmanca duygulardan kurtulup hosgörü ve sevgiyle ba­kabilmen, • Dikkatli konusmali, sözlerimizin hesabini vermek durumunda kalmamali, • Öfkeli oldUGUMuz zaman bunu denetim altina alabilmeliyiz. (c) Duruma bagli yöntemler Stres yaratan bazi olumsuzluklar plânsiz, düzensiz kogusturmalardan kay­naklanir. Zamanin ve igin planlanmasi ile daha kIsa zamanda daha verimli is saglanabilir. Her seye zaman ayirmanin imkânsizligini kabul etmek, bizim için degecek amaçlar için, gerçekten gerekli ve zorunlu olan islere zaman ayirmali, bazilarindan vazgeçilebilmelidir. Zamani iyi kullanmak, kRBIYEz için zaman ayirabilme simizi artgrir. Zaman plânlamasinda asiri düzenlilik ve dakiklik, stres nedeni olabilir. Zaman zaman ufak tefek aksamalara göz yummak gerekir. Yapilacak isler listesi yapmak, bizi tekrarli davranislardan kurtarir, daha kIsa zamanda daha fazla igi, daha az yorularak yapmamizi saglar, örnesin alisvesie çikarken alinacaklar listesi yaparak sira düzenine göre siralamak hem igi kolaylastirir hem ayni yerlerden tekrar tekrar geçme sayIsini en aza indirir. Ayrica meditasyonla hem bedensel hem psikolojik gevseme saglanir. Bu özelligi ile meditasyon son yillarda yayginlagmistir. Sonuç olarak; Gevseyin, gülümseyin, iyi seyler düsünün

[Etiketler:]

Etiketler: